Hakedişlere ÖTV Fiyat Farkı Tekrar Geldi

Özel tüketim vergisi (ÖTV) değişikliğinden kaynaklı ek fiyat farkı hesabı nedir? Nasıl hesaplanır?

16.07.2023 tarihli Resmi Gazete ile yürürlüğe giren değişiklik sebebiyle hakedişlerde ÖTV kaynaklı ek fiyat farkı hesabı tekrar yapılacak.

Güncel endekslerle pozitif çıkan ÖTV Fiyat farkının hesaplanması ve ödenmesi kamuya iş yapan firmalar için bir destek olabilir. Konu ile ilgili detaylar ve hesabın nasıl yapılacağı aşağıda anlatılmıştır.

Sözkonusu değişiklikler ve otomatik hesap AMP Mal ve Hizmet Hakediş ile AMP Kurumsal Hakediş ve Yaklaşık Maliyet programlarımızda devreye alınmıştır.

 

Hizmet alımlarına ilişkin fiyat farkı esaslarının belirtildiği 31.08.2013 resmi gazete tarihli Bakanlar Kurulu Kararının uygulama esasları bölümünde akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde (ÖTV) değişiklik olması durumunda birim başına meydana gelen değişikliğin fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödeneceği ya da kesileceği belirtilmiştir.

Uygulama Esaslar

Madde 7. (14) Akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak, b₁ katsayısının hesaplanmasına esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için bu vergide birim başına meydana gelen değişiklik miktarı, 5 inci maddeye göre yapılan fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödenir veya kesilir.

Hakediş sürecinde akaryakıt Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarında değişiklik olması durumunda ağırlık oranları üzerinden fiyat farkı verilen hakedişlerde ek fiyat farkı hesabı yapılması gerekmektedir. ÖTV değişikliğinden kaynaklı ek fiyat farkı hesabı ilgili kararnamesinin 5.maddesine göre ağırlık oranları üzerinden fiyat farkı verilen işlerde hesaplanacaktır. Genel endeks üzerinde fiyat farkı verilen işler için ek bir hesaplama yapılmayacaktır.

Sözleşme konusu iş kapsamında ağırlıklı olarak kullanılan akaryakıt türüne uygulanan ÖTV’de değişiklik olması ve bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında artış veya azalış meydana getirmesi durumunda söz konusu değişiklikten kaynaklanan fiyat farkına ilişkin esaslar Kamu İhale Kurulu’nun 2015/DK.D-86 kararında belirtilmiştir.

KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No        : 2015/029

Gündem No        : 95

Karar Tarihi      : 06.05.2015

Karar No            : 2015/DK.D-86

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ DEĞİŞİKLİĞİNDEN KAYNAKLI OLARAK HESAPLANACAK FİYAT FARKI

1. Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar ile Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların “Uygulama esasları” başlıklı maddelerinde, akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak, akaryakıtın ağırlık oranının hesaplanmasına esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için, Özel Tüketim Vergisinde birim başına meydana gelen değişiklik miktarının söz konusu esasların 5 inci maddesine göre yapılan fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödeneceği veya kesileceği hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede sözleşme konusu iş kapsamında ağırlıklı olarak kullanılan akaryakıt türüne uygulanan ÖTV’de değişiklik meydana gelmesi ve bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında artış veya azalış meydana getirmesi durumunda, söz konusu değişiklikten kaynaklanan fiyat farkı aşağıdaki esaslara göre hesaplanacaktır.

 2. Fö = A_n x b x D

Formülde geçen;

 Fö: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin bayi satış fiyatlarında meydana getirdiği değişiklik nedeniyle, söz konusu esasların 5 inci maddesine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak hesaplanan fiyat farkını,

 A_n: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğü girdiği tarih ve sonrasında Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar ile Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddelerine göre yapılan fiyat farkı hesabında esas alınan hak ediş tutarını,

 b: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil etmek üzere, ilgili yapım işi veya hizmet alımı sözleşmesinde belirtilen sabit katsayıyı (İşin sözleşmesinde akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden birden fazla b katsayısı belirlenmiş olması durumunda ÖTV kaynaklı fiyat farkı ödenmesinde ilgili kısma ait b katsayısı kullanılacaktır.),

 D: ÖTV’den kaynaklı olarak bayi satış fiyatlarında meydana gelen değişiklik oranını ifade eder.

 2.1. ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihin ayın içinde bir güne denk gelmesi durumunda, bu ay için esas alınacak hak ediş tutarı (A_n), ayın kalan günleri dikkate alınarak orantı yoluyla belirlenir.

 2.2. D, aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

 S_1: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatı,

 S_2:  ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğe girdiği gün ilan edilen bayi satış fiyatı,

 olmak üzere,

 – ÖTV’de meydana gelen artışın bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki artıştan daha düşük tutarda bir artış meydana getirmesi durumunda (S₂>S₁) veya ÖTV’de meydana gelen azalışın bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki azalıştan daha düşük tutarda bir azalış meydana getirmesi durumunda (S₁>S₂);

D= (S₂/S₁-1) şeklinde hesaplanır.

3. ÖTV artışının yürürlüğe girdiği gün bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki artışa eşit veya daha yüksek tutarda bir artış meydana gelmesi durumunda D, ÖTV’deki artış tutarının ÖTV artışının yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatına bölünmesi ile bulunacak orandır.

4. ÖTV azalışının yürürlüğe girdiği gün bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki azalışa eşit veya daha yüksek tutarda bir azalış meydana gelmesi durumunda D, ÖTV’deki azalış tutarının ÖTV azalışının yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatına bölünmesi ile bulunacak oranının  (-1) ile çarpılması ile bulunan orandır.

5. ÖTV’de meydana gelen artışın yürürlüğe girdiği gün ilan edilen bayi satış fiyatının, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatından daha düşük olması ya da değişmemesi veya ÖTV’de meydana gelen azalışın yürürlüğe girdiği gün ilan edilen bayi satış fiyatının, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatından daha yüksek olması ya da değişmemesi durumunda, ÖTV değişiminden kaynaklı olarak sözleşme bitimine kadar fiyat farkı hesaplanmaz.

6. D katsayısı, ÖTV değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bir defa hesaplanacak olup, sözleşme bitimine kadar yapılacak fiyat farkı hesaplamalarında sabit değer olarak kullanılacaktır.

7. Bayi satış fiyatları olarak, akaryakıt ürünlerinde bir önceki yıl gerçekleşen piyasa büyüklüklerine göre en büyük işlem hacmine sahip olan ilk sekiz akaryakıt şirketince ihalesi yapılan akaryakıt ürünü için EPDK’ya bildirilen ve EPDK’nın internet sayfasında yayımlanan İstanbul İli, Avrupa yakası için geçerli bayi satış fiyatları esas alınacaktır.

8. Örneğin, bir işin uygulaması sırasında ÖTV’de meydana gelen 20 kuruşluk artış öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ve değişiklik sonrasında 3,80 TL’ye çıktığı, söz konusu değişikliğin haziran ayının 16’sında yürürlüğe girdiği ve işin sonuna kadar ayrıca bir ÖTV değişikliğinin yapılmadığı, ÖTV değişikliğinin meydana geldiği haziran ayında yapılan imalatlar için hesaplanan 3 üncü hak ediş tutarının (A_n=A₃) 100.000,00 TL olduğu ve b katsayısının sözleşmede 0,2 olarak belirlendiği bir işte;

 ÖTV artışının yürürlüğe girdiği ay için ÖTV’den kaynaklı olarak hesaplanacak fiyat farkı:

 İlgili hakediş 100.000,00 TL olmakla birlikte, söz konusu ÖTV değişikliği ayın 16’sında yürürlüğe girdiğinden, yürürlük tarihi ve ayın kalan günleri dikkate alındığında fiyat farkı hesabında esas alınacak hakediş tutarı 50.000,00 TL olacaktır.

 b=0,2,

S₁₌3,70 TL,

S₂₌3,80 TL olup,

D= (S₂/ S₁-1) formülüne göre hesaplanacaktır.

D=(3,80/3,70-1)

Fö=50.000×0,2 x (3,80/3,70-1)

Fö=270,27 TL olarak yükleniciye ödenir.

Sözleşme süresi boyunca her hakediş döneminde D=(3,80/3,70-1) sabit değer olarak kullanılacaktır.

– Aynı işte, ÖTV’de meydana gelen 20 kuruşluk artış öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ancak değişiklik sonrasında 4,00 TL’ye çıktığı kabul edildiğinde, ilk örnekteki veriler esas alınarak ÖTV artışının yürürlüğe girdiği ay için ÖTV’den kaynaklı olarak hesaplanacak fiyat farkı;

Değişiklik sonrası bayi satış fiyatları ÖTV’deki artış tutarından fazla olduğundan, D=0,20/3,70 formülüne göre hesaplanacaktır.

Fö=50.000×0,2x(0,20/3,70)

Fö=540,54  TL olarak yükleniciye ödenir.

Sözleşme süresi boyunca her hakediş döneminde D=0,20/3,70 sabit değer olarak kullanılacaktır.

– Aynı işte, ÖTV’de meydana gelen 20 kuruşluk artış öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ancak değişiklik sonrasında 3,65 TL’ye düştüğü kabul edildiğinde, ÖTV’de meydana gelen artışın yürürlüğe girdiği gün ilan edilen bayi satış fiyatı, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatından düşük olduğundan, ÖTV değişiminden kaynaklı olarak sözleşme bitimine kadar fiyat farkı hesaplanmayacaktır.

– Aynı işte, ÖTV’de 20 kuruşluk bir indirim meydana geldiği ve bu indirim öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ancak değişiklik sonrasında 3,55 TL’ye düştüğü kabul edildiğinde bu defa ÖTV’nin yürürlüğe girdiği aydaki fiyat farkı;

S₁₌3,70 TL,

S₂₌3,55 TL olup,

D= (S₂/ S₁-1) şeklinde hesaplanır.

D=(3,55/3,70-1)

ö= 50.000×0,2 x (3,55/3,70-1)

Fö=-405,41 TL olarak yükleniciden kesilir.

Sözleşme süresi boyunca her hakediş döneminde D=(3,55/3,70-1) sabit değer olarak kullanılacaktır. 

– Aynı işte, ÖTV’de 20 kuruşluk bir indirim meydana geldiği ve bu indirim öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ancak değişiklik sonrasında 3,45 TL’ye düştüğü kabul edildiğinde bu defa ÖTV’nin yürürlüğe girdiği aydaki fiyat farkı: 

Bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki azalış tutarının üzerinde bir düşüş gerçekleştiğinden D=0,20/3,70 x (-1) olup,

Fö=50.000 x 0,2 x 0,20/3,70 x (-1)

Fö: -540,54 olarak yükleniciden kesilir.

 Sözleşme süresi boyunca her hakediş döneminde D=0,20/3,70x(-1) sabit değer olarak kullanılacaktır.

– Aynı işte, ÖTV’de meydana gelen 20 kuruşluk indirim öncesinde ilgili akaryakıt bayi satış fiyatının 3,70 TL olduğu ancak değişiklik sonrasında 3,75 TL’ye çıktığı kabul edildiğinde, ÖTV’de meydana gelen azalışın yürürlüğe girdiği günde ilan edilen bayi satış fiyatı, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden önceki gün ilan edilen bayi satış fiyatından yüksek olduğundan ÖTV değişiminden kaynaklı olarak sözleşme bitimine kadar fiyat farkı hesaplanmayacaktır.

ÖTV tutarında yapılan artış ve azalışın akaryakıt bayi satış fiyatlarında oluşturduğu artış ve azalış durumuna göre fiyat farkı formülünde yer alan D katsayısının hesaplanması için 6 farklı senaryo oluşmaktadır.

D katsayı sözleşme süresince 1 sefer hesaplanır ve sözleşme bitimine kadar sabit olarak kullanılır. Ancak sözleşme sürecinde ÖTV de bir değişiklik olması durumunda D katsayısı tekrar hesaplanır.

AMP Mal ve Hizmet Alımları Hakediş Programı

Kamu İhale Kurul Kararından belirtilen bu hesaplamaların tamamını AMP Mal ve Hizmet Alımları Hakediş programı otomatik gerçekleştirir. ÖTV fiyat farkı hesabı için gerekli tüm veriler programa tanımlıdır. Bunlar;

1. ÖTV Tutarları Tablosu; EPDK Tarafından yayınlanan akaryakıt tipleri ve bu akaryakıtlara ilişkin ÖTV Tutarları tarih bazlı programa tanımlıdır.

2. Akaryakıt Bayi Satış Listesi; EPDK Tarafından yayınlanan akaryakıt fiyatları günlük olarak programa yüklenir.

AMP Mal ve Hizmet Alımları Hakediş programı hakediş sürecinde ihale tarihini, fiyat farkı tipini ( Madde 5), ÖTV değişiklik tarihini ve akaryakıt bayi satış fiyatlarını kontrol eder, ÖTV tutarındaki değişiklikten kaynaklı bir fiyat farkı oluşması durumunda Kamu İhale Kurul Kararında belirtilen esaslar çerçevesinde hesaplamayı otomatik yapar.

AMP Kurumsal Hakediş Programı

Aynı şekilde yapım işleri için de ÖTV Kaynaklı Ek Fiyat Farkı Hesabı AMP Kurumsal Hakediş programlarımızda 2023.09 sürümü ile devreye alınmıştır.